Hoe verloopt een bezwaarprocedure in het subsidierecht?

Stel, je hebt vol enthousiasme een subsidieaanvraag ingediend voor een project, of je ontvangt al jarenlang subsidie voor je organisatie. Dan komt er onverwacht slecht nieuws: de overheid besluit jouw subsidie niet toe te kennen, het bedrag fors te verlagen of de lopende subsidie zelfs in te trekken. Zo’n afwijzing of intrekking is een harde klap: je rekende op dat geld en ineens staat de financiering op losse schroeven. Je schrikt, voelt onbegrip of zelfs boosheid en vraagt je af: wat nu?

Ik ben Annemarie Posset, advocaat en specialist in subsidierecht met meer dan 25 jaar ervaring. Ik help gemeenten, fondsen en maatschappelijke organisaties bij het opstellen van subsidieregelingen, het voorkomen van juridische fouten en het indienen van bezwaren bij afgewezen subsidies.

Misschien denk je bij jezelf: “Heeft bezwaar maken wel zin? De overheid heeft vast wel gelijk, en ik ben toch afhankelijk van hun gunst.” Maar zo moet je het niet zien. Een subsidie is geen gunst, maar een bestuursrechtelijk besluit met rechten en plichten. Dat betekent dat de overheid zich aan de wet en regels moet houden en een afwijzing goed moet motiveren. Jij hebt als aanvrager of ontvanger rechten, en als je vindt dat men je onterecht subsidie weigert of intrekt, heb je het volste recht om daartegen in verweer te gaan. In dit blog leg ik je uit hoe dit zit.

Bezwaar maken loont

Sterker nog, in de praktijk loont bezwaar maken vaak. Overheden maken regelmatig fouten of beoordelen een aanvraag onvolledig. Zo kan het gebeuren dat een gemeente haar eigen subsidieregels verkeerd toepast, of dat men denkt dat jouw project niet voldoet, terwijl het wel binnen de doelstellingen past. Ik zie regelmatig dat bij een frisse herbeoordeling in bezwaar alsnog fouten boven water komen. 

Veel bezwaarprocedures worden dan ook gewonnen, omdat het oorspronkelijke besluit onvoldoende onderbouwd of gemotiveerd was. Wellicht was de afwijzingsreden niet sterk genoeg of gebaseerd op verkeerde feiten of in strijd met de subsidieregels. Vaak ontstaan zulke fouten doordat subsidieregelingen vaag of onduidelijk geformuleerd zijn, of omdat ambtenaren onder tijdsdruk staan bij de beoordeling. Bezwaar maken dwingt de instantie om nog eens goed naar de zaak te kijken en die fouten te herstellen.

Heroverweging van het besluit

Een bezwaar is dus geen vijandig gegeven, maar een ingebouwd moment in het proces waarin de overheid zelf haar besluit heroverweegt. Zie het als een dialoog: jij krijgt de kans om jouw verhaal te doen en ontbrekende informatie aan te leveren, en het bestuursorgaan moet serieus nagaan of het besluit wel klopt. Dat is waardevol, want als er gebreken zijn, bijvoorbeeld een onjuiste redenering, of het negeren van bepaalde feiten, dan kun je die in bezwaar rechtzetten. Zo kun je vaak zonder rechter je gelijk halen.

Hoe verloopt een bezwaarprocedure stap voor stap?

Als je besluit om bezwaar te maken, is het handig om te weten hoe de procedure eruitziet. We lopen de belangrijkste stappen hieronder langs, zodat je precies weet wat je te wachten staat:

Lees het besluit en noteer de termijn. 

Op het moment dat je het besluit ontvangt, gaat de klok tikken. In de brief hoort een bezwaarclausule te staan met de termijn, deze is 6 weken, waarbinnen je bezwaar moet indienen. Noteer de datum van ontvangst en tel zes weken verder. Deadline gemist betekent doorgaans dat je geen bezwaar meer kunt maken, dus dit is cruciaal. (Tip: stuur desnoods alvast een kort bezwaarschrift om de termijn te halen; je mag later nog aanvullen.)

Stel een bezwaarschrift op. 

Een bezwaarschrift is een brief aan het bestuursorgaan waarin je duidelijk maakt dat je bezwaar maakt tegen het besluit en waarom. Begin met te vermelden tegen welk besluit je bezwaar maakt (noem datum en kenmerk uit de brief). Beschrijf vervolgens feitelijk en inhoudelijk waarom je het niet eens bent met de beslissing. 

Hierbij richt je je op de redenen die in het besluit staan: weerleg onjuiste feiten, benadruk dat je wel aan de criteria voldoet, of dat de gevolgde procedure niet klopte. Onderbouw je standpunten zo veel mogelijk met concrete feiten, stukken en regels. Je mag in bezwaar nieuwe informatie of documenten toevoegen als die je zaak sterker maken.

Dien je bezwaar tijdig in. 

Verstuur het bezwaarschrift voor afloop van de 6-wekentermijn naar het adres dat in de beslissing staat (meestal mag dit per post en soms ook per e-mail of digitaal via een formulier). Als je het per post doet, bewaar dan een verzendbewijs. Je ontvangt normaal gesproken een bevestiging van de instantie dat je bezwaar ontvangen is.

Wacht op nadere instructies  en bereid je voor. 

Na indiening zal de bezwaarprocedure intern bij het bestuursorgaan opstarten. Vaak krijg je een brief dat een bezwaarschriftencommissie of behandelaar is aangesteld. In veel gevallen word je uitgenodigd voor een hoorzitting. Dat is een bijeenkomst (soms fysiek, soms online) waar jij jouw bezwaar mondeling kunt toelichten. 

Bereid je hierop voor: bedenk wat je belangrijkste punten zijn, neem je dossier mee (kopieën van aanvraag, besluit, relevante correspondentie) en eventueel ondersteunende bewijsstukken. Je mag iemand meenemen ter ondersteuning; dit kan een juridisch adviseur of advocaat zijn, maar ook een collega of bestuurslid van je organisatie, of gewoon iemand die je steunt.

De hoorzitting: vertel je verhaal. 

Tijdens de hoorzitting krijg je de gelegenheid om jouw bezwaar toe te lichten. Vaak zit je met een commissie of ambtenaren aan tafel, en soms is de beslissingsmaker (bijvoorbeeld de subsidieverantwoordelijke ambtenaar) er ook bij. Leg nogmaals de kern van je argumenten uit. Blijf netjes en bij de feiten. Je kunt ook vragen stellen of onduidelijkheden laten uitleggen. De commissie kan je vragen stellen om zaken te verduidelijken. 

Wacht op de beslissing op bezwaar. 

Na de hoorzitting of na het indienen van je bezwaar moet het bestuursorgaan een nieuwe beslissing nemen: de beslissing op bezwaar. Ze wegen alle informatie en argumenten opnieuw af. Wettelijk gezien moet dit meestal binnen 12 weken gebeuren, maar soms kan die termijn worden verlengd. 

In de praktijk krijg je vaak binnen enkele maanden uitsluitsel. In de beslissing op bezwaar staat of jouw bezwaar gegrond wordt verklaard of ongegrond. Gegrond betekent dat je (gedeeltelijk) gelijk krijgt: het oorspronkelijke besluit wordt herzien. Dat kan inhouden dat de subsidie nu wel wordt verleend, of dat de intrekking ongedaan wordt gemaakt, of bijvoorbeeld dat de vaststelling wordt verhoogd naar een hoger bedrag. Ongegrond betekent dat men bij het oude standpunt blijft; de afwijzing blijft staan.

Niet eens met de uitkomst? 

Dan kun je altijd nog een volgende stap zetten, namelijk beroep bij de rechtbank. Dit is de gang naar de onafhankelijke bestuursrechter. Die stap komt pas na de bezwaarprocedure. Mocht je dus ook in bezwaar je gelijk niet krijgen, is er nog een mogelijkheid om een rechter naar de kwestie te laten kijken. Maar veel kwesties lossen al op in de bezwaarprocedure, waardoor beroep vaak kan worden voorkomen.

Kortom, de bezwaarprocedure verloopt gestructureerd: op tijd bezwaar indienen, je verhaal (schriftelijk en mondeling) doen, en wachten op de heroverweging. Het is een formeel proces, maar wel laagdrempeliger dan een rechtszaak. Gebruik die gelegenheid goed: het is je kans om met nieuwe ogen naar de zaak te laten kijken en hopelijk het tij te keren.

Wat zijn de grootste valkuilen en succesfactoren?

In een bezwaarprocedure liggen er voor zowel subsidieaanvragers/-ontvangers als subsidieverstrekkers een paar valkuilen en succesfactoren op de loer. We zetten de belangrijkste op een rij, zodat je weet wat je beter kunt vermijden en wat je juist wel moet doen.

Valkuilen voor subsidieaanvragers/ontvangers:

• Termijnen missen: De grootste valkuil is het verzuimen van de termijn. Als je de 6 weken laat verstrijken, kun je niets meer doen. Laat dus een deadline nooit voorbijgaan, ook niet terwijl je misschien nog in overleg bent met de gemeente. Dien altijd op tijd (desnoods pro forma) je bezwaar in.
  
• Emotioneel reageren zonder feiten: Het is volkomen begrijpelijk dat je boos of teleurgesteld bent als je subsidie wordt afgewezen. Echter, een veelvoorkomende valkuil is een bezwaarschrift schrijven dat vooral een emotionele boosheid uit, zonder inhoudelijke argumenten. Begrijp mij niet verkeerd: emotie mag er zijn, maar het zal de beslissers niet overtuigen. Bezwaar maken vraagt om een feitelijke, goed onderbouwde aanpak: je moet laten zien waarom het besluit onjuist of onredelijk is. Alleen roepen dat iets “oneerlijk” is, is onvoldoende.
  
• Niet verschijnen op de hoorzitting: Als je wordt uitgenodigd voor een hoorzitting en je verschijnt niet (en hebt geen zwaarwegende reden), laat je een kans liggen.

Hoe maak je bezwaar tot een succes?

De volgende factoren zijn belangrijk bij het succesvol inbrengen van bezwaar.

Goed dossier en voorbereiding: 

Een sterke troef is dat je jouw dossier op orde hebt. Verzamel alle relevante stukken: de oorspronkelijke aanvraag, het besluit, de subsidieregeling, correspondentie, rapportages, etc. Zo kun je in bezwaar uit dat dossier putten. Wijs bijvoorbeeld op passages in de subsidieregeling of eerdere toezeggingen die in jouw voordeel spreken. Als jij kunt aantonen dat je bijvoorbeeld wel aan bepaalde voorwaarden voldeed, sta je heel sterk.

Feitelijke en juridische argumenten: 

Richt je bezwaar op inhoudelijke argumenten. Succesvolle bezwaarschriften bevatten concrete punten als “In het besluit staat dat X, maar uit bijgevoegde gegevens blijkt Y” of “De weigering is gebaseerd op artikel 3 van de regeling, maar daarin staat niet dat mijn type project uitgesloten is.” Gebruik de taal van de regels: verwijs naar wetsartikelen (bijv. artikelen uit de Algemene wet bestuursrecht of de subsidieverordening) die relevant zijn. Dat laat zien dat je je huiswerk hebt gedaan.

Tijdig advies vragen: 

Een slimme zet (zeker bij grotere belangen) is tijdig juridisch advies in te winnen. Een specialist in subsidierecht ziet vaak in één oogopslag waar de zwakke plekken in het besluit zitten en kan je helpen die in bezwaar te benoemen.

Hoe kan Posset Advocatuur je helpen bij een bezwaarprocedure?

Heb je te maken met een afgewezen of ingetrokken subsidie en weet je niet waar je moet beginnen? Of heb je al bezwaar gemaakt en wil je zeker weten dat je niets over het hoofd ziet? Ik sta voor je klaar. 

Neem gerust contact met mij op, telefonisch of via e-mail, dan kijken we hoe ik je verder kan helpen.

📞 06-3041 6247
📧 aposset@possetadvocatuur.nl
🌐 www.possetadvocatuur.nl