Weigeringsgronden Wet open overheid (Woo)
In een samenleving waar transparantie steeds belangrijker wordt, speelt de Wet open overheid (Woo) een centrale rol. Deze wet moet de overheid opener en toegankelijker te maken. Maar hoe open is “open”? Zijn er ook grenzen aan wat je als burger mag inzien? Ja, en die grenzen noemen we de weigeringsgronden. Wanneer mag een gemeente een Woo verzoek weigeren?
In dit blog neem ik je mee in de wereld van deze weigeringsgronden: wat zijn het, waarom bestaan ze, en hoe zit het met het spanningsveld tussen transparantie en bescherming?
Wat zijn weigeringsgronden?
Weigeringsgronden zijn redenen waarom een bestuursorgaan kan besluiten om informatie níet openbaar te maken, ook al is er een verzoek op grond van de Woo ingediend. Ze zijn in de wet vastgelegd om te zorgen dat openheid niet ten koste gaat van andere belangrijke belangen.
De Woo maakt onderscheid tussen twee soorten weigeringsgronden:
• Absolute weigeringsgronden
• Relatieve weigeringsgronden
Hieronder licht ik ze beiden kort toe.
Absolute weigeringsgronden
Deze gelden altijd. Als één van deze gronden van toepassing is, móet het bestuursorgaan de informatie weigeren.
Een voorbeelden van een absolute weigeringsgrond is de staatsveiligheid. Informatie waarvan openbaarmaking de veiligheid van de staat kan schaden, blijft geheim. Ook de opsporing en vervolging van strafbare feiten vormt een weigeringsgrond. Informatie die een lopend onderzoek kan verstoren of het werk van politie en justitie kan bemoeilijken.
Ook sommige persoonsgegevens mogen niet openbaar gemaakt worden. Als openbaarmaking in strijd is met de privacywetgeving, dan gaat bescherming van persoonsgegevens voor.
Kort gezegd: als deze belangen in het geding zijn, houdt openheid op.
Relatieve weigeringsgronden
Bij relatieve weigeringsgronden moet het bestuursorgaan een belangenafweging maken. Het kijkt of het belang van openbaarheid opweegt tegen het belang dat beschermd moet worden.
Enkele voorbeelden van deze weigeringsronden zijn de economische en financiële belangen van de staat, het goed functioneren van de overheid (intern beraad) en de bescherming van bedrijfs- en fabricagegegevens van derden.
Transparantie, tenzij…
De Woo is dus gebaseerd op het uitgangspunt: alles is openbaar, tenzij… Die “tenzij” zit in de weigeringsgronden. En dat is enerzijds logisch: transparantie is cruciaal, maar niet heilig. We willen ook dat de overheid veilig kan functioneren, dat burgers beschermd worden, en dat gevoelige bedrijfsinformatie niet op straat ligt.
Anderzijds worden Woo-verzoeken vaak afgewezen op oneigenlijke gronden. Er zijn veel gerechtelijke uitspraken over de onterechte afwijzing van Woo-verzoeken. Maak dus altijd bezwaar tegen de afwijzing van een Woo-verzoek als je vermoedt dat dit onterecht is.
Praktisch advies
Wil je weten of jouw Woo-verzoek (ten onrechte) is geweigerd? Wil je een bezwaarschrift indienen? Of ben je benieuwd hoe je een goed verzoek opstelt? Laat het me weten – ik help je graag verder!
📞 06-3041 6247
📧 aposset@possetadvocatuur.nl
